Καλά πήγαμε και φέτος!

 

Καλά πήγαμε  και φέτος!

Λιούζας Στέφανος

Βασιλειάδα Καστοριάς 

31/12/2023

Είχα και την ευτυχή συγκυρία να  διαχειριστώ  φέτος  (2023), την «ενθυλάκωση» πολλών "νέων" παραδοσιακών ποικιλιών, στην μητρική φυτεία παραδοσιακών ποικιλιών του ΑΙΓΙΛΟΠΑ  (Δίκτυο για την Βιοποικιλότητα και την οικολογία στην Γεωργία)   στην Βασιλειάδα Καστοριάς.

Μια καταπληκτική «συνάντηση» με τον εξαιρετικό  συντοπίτη από το κοντινό μας Χιλιόδεντρο,  κ. Τερζίδη Γιώργο  απέδωσε πάνω από 40 ποικιλίες μηλιάς και αχλαδιάς και αυτές «εμβολιάστηκαν»  σε κατάλληλα υποκείμενα ώστε να εγκατασταθούν  στην μητρική φυτεία.

Μια πολύ δύσκολη διαδικασία που  πήρε πάνω από εβδομάδα.

Μια ακόμη  πολύ καλή «σοδειά» από παραδοσιακές ποικιλίες είχε και η εξόρμηση και αναζήτηση στην Ήπειρο μέχρι Αιτωλοακαρνανία και Λευκάδα (ναι στην Λευκάδα εντοπίσαμε  και μηλιές και ιδιαίτερα αχλαδιές!)

Μια πολύ καλή συνεργασία είχαμε και με τον κ.  Αλεξίου Κώστα από την κοντινή μας Γέρμα που συνέβαλλε στην προσθήκη  ποικιλιών μηλιάς και αχλαδιάς.

Και μια ακόμη  συμβολή που έγινε μάλιστα και από «ανταλλαγή» πάλι από Λευκάδα σε  ποικιλίες αχλαδιάς.

Στο σύνολο «ενθυλακώσαμε»  περί τις 80 διαφορετικές εκδοχές παραδοσιακών δέντρων που ενδεχόμενα  να είναι και αντίστοιχα διαφορετικές ποικιλίες.

Με την επιτυχή εγκατάσταση στην μητρική θα διαπιστώσουμε σε λίγα χρόνια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Ευχαριστώ ολόθερμα τους εξαιρετικούς  συντελεστές  σε αυτήν την "μικρή" προσπάθεια να διασώσουμε και να διατηρήσουμε  τους σπόρους, τις ποικιλίες που φέρνουν πολύ παλιά βιολογική πληροφορία, χρειαζούμενη στις μέρες μας στο μέλλον!

Τα καταφέραμε αρκετά καλά και φέτος! 

Ο σπόρος ….

Ο σπόρος ….

Λιούζας Στέφανος ( Βιοκαλλιεργητής – Ηλεκτρολόγος Τεχνολόγος Μηχανικός)

 

(Ο,τι καταγράφεται πιο κάτω είναι πληροφόρηση από εμπειρικές μας εφαρμογές, από άρθρα και βιβλία, πηγές του διαδικτύου, δημοσιεύσεις και "σεμινάρια" ιστοσελίδων που έχουν ειδική ενασχόληση επί των θεμάτων αυτών. Είναι απο παρέμβαση μου, σε σχετική ημερίδα του ΑΙΓΙΛΟΠΑ στις 10/12/2023, στην Θέρμη Θεσσαλονίκης, στο αγρόκτημα Λίτσα 

(https://www.facebook.com/photo/?fbid=655575080096213&set=a.395824779404579)

( https://www.youtube.com/results?search_query=dr.+christine+jones)

( https://regenerate-earth.org/, https://www.youtube.com/results?search_query=Walter+Jehne )

(https://www.advancingecoag.com/ )( https://www.youtube.com/c/AdvancingEcoAgriculture/videos)

(https://greencover.com/milpagarden/)   .....

Ας ξεκινήσουμε με έναν σπόρο.

Ξέρουμε καλά ότι ένας σπόρος έχει DNA μέσα του, ξέρουμε ότι αν φυτέψουμε έναν σπόρο ντομάτας θα πάρουμε ένα φυτό ντομάτας και ξέρουμε επίσης ότι οι περισσότεροι σπόροι έχουν ενέργεια μέσα τους,(με τη μορφή των ελαίων, αμύλων, ζαχάρων…) επομένως γνωρίζουμε πολύ καλά το ενεργειακό συστατικό των σπόρων.

Οι σπόροι λοιπόν έχουν ενέργεια μέσα τους, έτσι ώστε ένα μικρό σπορόφυτο μπορεί να "ξεκινήσει" πριν αρχίσει να φωτοσυνθέτει (να πάρει δηλαδή ενέργεια από τον ήλιο και με το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας και το νερό να κινήσει τις διαδικασίες ανάπτυξης του).

Παραβλέπεται, μέχρι πρόσφατα, ότι οι σπόροι στην πραγματικότητα έχουν και μικροβιακό DNA με άλλα λόγια φέρνουν το δικό τους μικροβίωμα μαζί τους, φέρνουν όλα τα μικρόβια που θα χρειαστούν για όλη τους τη ζωή.

 εικ. 1

Το φυτό βάζει το μικροβίωμα του στον σπόρο του και στη συνέχεια όταν αυτός ο σπόρος φυτρώσει, το χρησιμοποιεί κατάλληλα και εξαρτάται από τις συνθήκες, αν το διατηρεί, το απομειώνει, ή στην περίπτωση μας (η ουσία της πρότασης μας) ακόμη και το αυξάνει και το ενισχύει!

Από τον σπόρο λοιπόν  προέρχονται τα μικρόβια του... μικροβιώματος!

Το μικροβιακό DNA σχηματίζει το μικροβίωμα του πυρήνα του φυτού  και είναι εγκλωβισμένο στον σπόρο που περιέχει χιλιάδες εκατομμύρια, δισεκατομμύρια βακτηρίων, μυκήτων πρώτιστων, όλα εγκλωβισμένα σε ένα μικροσκοπικό μικρό σετ.

Υπάρχουν εννέα δισεκατομμύρια μικρόβια σε έναν μόνο σπόρο κριθαριού! (τώρα στον πλανήτη αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 8 δισεκατομμύρια ανθρώπους), επομένως υπάρχουν περισσότερα μικρόβια σε ένα μικρό σπόρο από ό,τι υπάρχουν άνθρωποι στον πλανήτη!  

(Σε μια αγελάδα ή πρόβατο μία μόνο σταγόνα υγρού στο πεπτικό σύστημα, και που θα ήταν περίπου το ίδιο μέγεθος με τον σπόρο του κριθαριού, περιέχει 1.000 δισεκατομμύρια μικρόβια!)

Δεν μπορούμε να τα δούμε, και έτσι έχουμε την τάση να τα αγνοούμε, αλλά είναι βασικά  η Αόρατη πλειοψηφία και είναι απίστευτα ισχυρά, ελέγχουν πολλές βιοχημικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στο περιβάλλον μας.

Τι κάνουν τα μικρόβια στους σπόρους.

Όταν ο σπόρος αρχίζει να φυτρώνει αυτά τα μικρόβια στην πραγματικότητα μετακινούνται στο έδαφος, είναι σαν ανιχνευτές σε αποστολή αναγνώρισης που  σηματοδοτούν πίσω στον σπόρο, γιατί ο σπόρος δεν μπορεί να δει τίποτα, δεν μπορεί  να ακούσει οτιδήποτε δεν μπορεί να μιλήσει.

Ο τρόπος με τον οποίο οι σπόροι επικοινωνούν με τα μικρόβια είναι μέσω βιοχημικών σημάτων και ο τρόπος με τον οποίο τα μικρόβια επικοινωνούν μεταξύ τους επίσης είναι μέσω βιοχημικών σημάτων, ώστε να βγουν από τον σπόρο στο έδαφος και να στείλουν μηνύματα πίσω και μεταξύ τους.

(για το πού βρίσκεται ο σπόρος, πάνω από το έδαφος κάτω από το έδαφος, κάτω από ένα δέντρο, έξω στο ύπαιθρο, είναι σε γόνιμο έδαφος, βραχώδες έδαφος, είναι υγρό, είναι στεγνό, ζεστό, είναι κρύο…, το μικροβιακό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται… να ανταποκρίνεται γεωτροπικά…, πληροφορίες για το μικροβίωμα του εδάφους… )

Όλα τα μικρόβια που βρίσκονται σε εκείνη την περιοχή γύρω από μια διαδρομή ρίζας φυτού ( ριζόσφαιρας) προήλθαν από τον σπόρο!

Αρχικά "σκάει" πάντα ένας σπόρος για να παράγει μια ρίζα, γιατί χρειάζεται να μπει υγρασία για να μπορέσει να φωτοσυνθέσει  στη συνέχεια.

Επομένως πρέπει να πάρει νερό πριν από οτιδήποτε άλλο και όλα τα μικρόβια που υπάρχουν σε αυτή τη ρίζα του φυτού, στέλνουν το κατάλληλο σήμα…

Τρέφονται από τα εκκρίματα ρίζας (ζάχαρα που σχηματίζονται από την διαδικασία της φωτοσύνθεσης) και πολύ γρήγορα πολλαπλασιάζονται στη ριζόσφαιρα,  που προσελκύει επίσης μερικά μικρόβια  και μύκητες (μυκορριζικοί, σαπροτροφικοί, τριχόδερμα, …) που ζουν στο έδαφος.

Όταν βλέπουμε αυτή την καλή άνοδο της ανάπτυξης της «θήκης», που καλύπτει την ρίζα,  ξέρουμε ότι το φυτό παράγει πολλά εκκρίματα και αυτό είναι πολύ καλό σημάδι, σημαίνει ότι έχει πολλά μικρόβια στη βιόσφαιρα του.

εικ.2

Αυτό είναι ένα πολύ κρίσιμο στάδιο στο φυτό.

(Αν βάλουμε άζωτο "υψηλής χημικής σύνθεσης",κάτι σαν ουρία,νιτρική αμμωνία ή φώσφορο, ή μυκητοκτόνο ή εντομοκτόνο που συνήθως εφαρμόζονται σε πολλούς σπόρους, αν βάλουμε, λοιπόν, αυτά τα δηλητήρια οπουδήποτε κοντά σε ένα αναδυόμενο σπόρο θα εμποδίσει τον σχηματισμό ενός αποτελεσματικού μικροβιώματος ριζόσφαιρας!)

Το φυτό ξεκινά με ένα μικροβίωμα της ριζόσφαιρας και στη συνέχεια θα σχηματίσει ένα μικροβίωμα φυλλόσφαιρας, (χρησιμοποιούμε γενικά αυτόν τον όρο για οτιδήποτε είναι πάνω από το έδαφος)

Τα μικρόβια που βρίσκονται στα φύλλα, τα άνθη, τους καρπούς, πρόκειται να εγκλωβιστούν στην επόμενη γενιά σπόρων (κατακόρυφη μετάδοση) και βέβαια ένας από τους ρόλους τους στο φύλλωμα είναι να αποτελέσουν φορέα (πυρήνες) συμπύκνωσης υδρατμών, έως το σημείο δημιουργίας νεφών και σταγόνων βροχής!!!)

Εάν μειώνεται ο αριθμός των μικροβίων που βρίσκονται στη ριζόσφαιρα και στη φυλλόσφαιρα, τότε θα καταλήξουμε με λιγότερα μικρόβια στους σπόρους και με την πάροδο του χρόνου διαπιστώνουμε ότι καταλήγουμε σε δυσλειτουργικά φυτά επειδή το μικροβίωμα τους έχει μειωθεί (συν τίς αρνητικές επιπτώσεις στον υδρολογικό κύκλο!)

Οπότε αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πώς μπορούμε να βελτιώσουμε πραγματικά το μικροβίωμα των φυτών μας γιατί αυτό είναι η βάση της παραγωγής για τα γεωργικά μας συστήματα και ο τρόπος που διαχειριζόμαστε αυτό το έδαφος.

Το περιβάλλον καλλιέργειας στην πραγματικότητα θα καθορίσει εάν το μικροβίωμα εμπλουτίζεται ή εξαντλείται με την πάροδο του χρόνου.

Η χρήση λιπασμάτων υψηλής ανάλυσης και τοξικών επικαλύψεων σπόρων καταστρέφουν στην πραγματικότητα το μικροβίωμα κατά τη διάρκεια διαδοχικών γενεών.

 

… και το φυσικό δισκοπότηρο

Όταν φυτεύουμε σπόρους από ένα ευρύ φάσμα   - εδώ είναι που φαίνεται η πρακτικότητα - εισάγουμε μια ποικιλομορφία μικροβίων στο χώμα! 

Η πρόταση μας ειναι απλή:  συγκαλλιέργεια (είτε ως υποβλάστηση είτε ως κύρια ) από πέντε (τουλάχιστον) διαφορετικές Οικογένειες φυτών, μέχρι και όσες είναι δυνατόν για την κάθε περίπτωση, είναι το ¨"ιερό" δισκοπότηρο της επαναγέννησης των εδαφών και της ζωής!

Η ποικιλομορφία στην πραγματικότητα δεν θα προέλθει από το έδαφος και δεν θα προέλθει από την προσθήκη κάτι τις στο έδαφος .

Πρόκειται να προέλθει από σπόρους !

Όταν  το καταλάβουμε  ότι προέρχεται από σπόρους, θα είναι όλα πολύ ξεκάθαρα.

Αυτά τα φυτά  μεγαλώνοντας μαζί για παράδειγμα, θα πρόσθεταν πολύ περισσότερη μικροβιακή ποικιλομορφία στο έδαφός μας.

Πρέπει να κατανοήσουμε  το γεγονός ότι, αν φυτέψουμε όλους αυτούς τους σπόρους μαζί, ενώνουμε όλες αυτές τις διαφορετικές οικογένειες φυτών και  τώρα θα έχουμε κάτι που θα φαίνεται πολύ αποτελεσματικό όσον αφορά τη λειτουργία του εδάφους.

εικ. 3-4

Διαφορετικές οικογένειες φυτών έχουν θετική επίδραση ανατροφοδότησης.

Βιοχημικά μπορούμε να μετρήσουμε ότι το μικροβίωμα στέλνει ένα σήμα στο άλλο μικροβίωμα "λέγοντας" ναι, μου αρέσει να σας έχω γείτονα!

Πρακτικά τι σημαίνει αυτό: λήψη θρεπτικών ουσιών  από πολύ διαφορετικά επίπεδα εντός του εδάφους, σαν μια βαθιά ισότητα, κοινοκτημοσύνη φυτών, σε σύγκριση με κάτι που έχει π.χ. ρηχές ινώδεις ρίζες που μπορούν πραγματικά να ωφεληθούν από το να είναι το ένα δίπλα στο άλλο από ένα βαθύριζο, ωφελούνται επίσης από την άποψη του ότι έχουν διαφορετικό μικροβιακό DNA και μπορούν να δανειστούν μικρόβια το ένα από το άλλο, αν επισυμβεί κάτι, π.χ. παράσιτο, ασθένεια, ισχυρή μεταβολή συνθηκών...

(Τα μικρόβια και οι μύκητες διασπούν μητρικά πετρώματα, και οργανική ουσία, κάνουν αφομοιώσιμες  δεσμευμένες μορφές μετάλλων, ιχνοστοιχείων, κινώντας τις σχετικές ενζυμικές διεργασίες, διατηρούν την φυσική ισορροπία στο έδαφος, επειδή το κατασκευάζουν, το ίδιο και την ισορροπία  μεταξύ τους, ... η σχετική τεχνική, επιστημονική κάλυψη και βιβλιογραφία είναι σχεδόν άπειρη, καθώς και η εμπειρική γνώση,  αλλά ελάχιστα στην πράξη χρησιμοποιημένη)

Όταν λέμε λοιπόν Αγροοικολογική προσέγγιση και  πρακτική στην γεωργία (οικολογική, βιολογική, περμακουλτούρα, βιοδυναμική, ομοιοδυναμική, φυσική, αναγεννητική...) ο ορισμός μάλλον πρέπει να είναι:  αποκαθιστούμε τη λειτουργία στο έδαφος.

Ναι, η απόδοση είναι σημαντική και η υπερβολική απόδοση είναι εξαιρετική, αλλά τι συμβαίνει στην πραγματικότητα με το χώμα;

Ένα πράγμα που βλέπουμε όταν  έχουμε ποικιλομορφία  φυτών είναι ότι έχουμε πολύ γρήγορες βελτιώσεις στο έδαφος και στην δομή του.

Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, εάν έχουμε επαρκή ποικιλομορφία, θα δούμε αυτό να αρχίζει να σχηματίζεται και είναι ίδιο σε όλο τον κόσμο με σταθερή σύνθεση κατά την φυσική (φυσιολογική) ανάγκη των φυτών !

εικ. 5

 

Και … έχουμε το "ιερό" δισκοπότηρο!

 

Αύξηση της   Φ/Σ (φωτοσύνθεσης), δηλαδή είσοδο βιοχημικής ενέργειας στο εδαφικό σύστημα (από 15-20% στο 30-50% +) και ...

Αύξηση της φυτικής βιομάζας.

Αύξηση της παραγωγής ζαχάρων (ενώσεων άνθρακα και νερού) ως εκ τούτου και της εδαφικής βιολογίας (κάθε φυτό ενισχύει το δικό του μικροβίωμα, ώστε όταν φτάσουν σε επίπεδο σχετικής «απαρτίας» να σηματοδοτήσουν  ενέργειες για την κάλυψη θρεπτικών αναγκών των ξενιστών τους ή συνέργειες αλληλοβοήθειας, αλληλουποστήριξης και αλληλοπροστασίας τους).

Αύξηση  και σταθεροποίηση  άνθρακα στο έδαφος, από το απόθεμα διοξειδίου του Άνθρακα της ατμόσφαιρας (στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για  μόνιμη  "δέσμευση" στο έδαφος αλλά για μεγάλη επιτάχυνση του κύκλου του στο σύστημα και αυτός είναι ο κύριος στόχος της παρέμβασης μας!)

Ενα (1) γρ. άνθρακα συγκρατεί στο μόριο του 8 γρ. νερό και στο σταθερό σύμπλοκο εδάφους  άλλα 20, σύνολο περί τα 30 γρ. νερό που μπορεί να αποδοθεί στα φυτά όταν υπάρχουν ανάγκες, συνθήκες ξηρασίας…(για αυτό θέλουμε μεγάλη εναπόθεση άνθρακα στο χώμα, και δη σε σταθεροποιημένη εκδοχή, διότι α) συγκρατεί τεράστια φορτία νερού, απομειώνονται οι απορροές, πλημμύρες,  είναι ο βασικός παράγοντας  οικοδόμησης της πράσινης αναβλάστησης, χωρικής και χρονικής επέκτασης της και β) έχοντας το μόριο του άνθρακα (το οργανικό σύμπλοκο του εν γένει) αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο δεσμεύει αμμωνιακό άζωτο που μετατρέπουν τα μικρόβια από το ατμοσφαιρικό  άζωτο (διάζωτο), που έχει θετικό φορτίο σε μια σταθερή ζεύξη.  Το άζωτο είναι η φυσική  βιοχημική "μηχανή"  της ανάπτυξης των φυτών. Συμβάλει στην διάσπαση του νερού κατά την διαδικασία της Φ/Σ, φυσικά πάντα στην ακριβή ποσότητα, αναλογία (30 Άνθρακας /1 Άζωτο) και τον χρόνο που  χρειάζεται διότι κάθε περίσσεια του "καίει" τον άνθρακα, καταστρέφοντας την δομή του εδάφους! (Και η έλλειψη αζώτου, από απομείωση της πράσινης υποβλάστησης συνήθως, έχει τα "ίδια" αποτελέσματα, την υπερσυσσώρευση επιφανειακού άνθρακα προς "καύση", είτε από μικροβιακές διαδικασίες είτε από άμεσες πυρκαγιές, όπως εκφράζεται αυτό ιδίως στα αβόσκητα δασολίβαδα, και δάση...).

Η δυναμική, λοιπόν, της μικροβιακής  και μυκητολογικής οικολογίας και δραστηριότητας είναι που διέπει  αυτό το θαυμάσιο σημείο της βέλτιστης ανάπτυξης!

Αύξηση της διαθεσιμότητας και πρόσληψης των απαραιτήτων στοιχείων (μετάλλων, ιχνοστοιχείων… και μάλιστα στην ακριβή ανάγκη, δηλαδή κατά "παραγγελίαν" των φυτών, και όχι κατά το δοκούν της ανθρώπινης παρέμβασης).

Παραγωγή πλήρους  εδάφους! (το έδαφος το κατασκευάζουν τα φυτά και οι μικροοργανισμοί τους !)

εικ.6 (dr. christine Jones)

 

Πιο πλήρη, στην σύνθεση και διατροφική πυκνότητα, φυτά και σπόρους (κατά την φυσική και εγγενή δυνατότητα) δηλαδή με διατροφική πληρότητα, απόλυτα υγιή, με ικανότητα μεγαλύτερης αντίστασης στις κλιματικές συνθήκες, ανθεκτικά στις ασθένειες…)

Μεγάλη παραγωγικότητα, βελτιωμένη διατήρηση της ποιότητας νερού, ενισχυμένη βιοποικιλότητα.

Μειωμένη έως μηδενική ανάγκη λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, εισροών ήτοι σε ένα σταδιακά αλλά πολύ σύντομα πλήρως αυτοσυντηρούμενο σύστημα. Από σύστημα εισροών  το εξελίσσουμε  σε σύστημα διαδικασιών...

Διατροφική ασφάλεια και υγεία (ο ισχυρισμός ως φάρμακο - ισχυρισμοί υγείας -  των αγροτικών προιόντων και κτηνοτροφικών βέβαια εαν τα ζώα τρέφονται πλήρως από αυτήν την εξαιρετική ποιότητα τροφής,  είναι δυνατός!)

Πλήρη δυνατότητα αναπαραγωγής (σπόρος "γεμάτος"  γενετικά και βιολογικά).

Οικονομική υγεία  στην κοινότητα και στους παραγωγούς (που είναι το βασικό στοιχείο ύπαρξης  μας και εξ αυτού της  εισαγωγής αυτών των καινοτόμων διεργασιών και διαδικασιών καλλιέργειας...)

Η πολλή ζωή στο έδαφος γεννά περισσότερη ζωή και αυτό  είναι παράγοντας σταθεροποίησης του κλίματος.

Η αστάθεια αυτή, στο κλίμα, συνδέεται και συνοδεύεται από μαζικές απώλειες ζωής στα γεωργικά συστήματα που καλύπτουν μεγάλο μέρος του πλανήτη.

Πολλά έχουμε ακούσει, ακόμη περισσότερα βιώνουμε από τις όλο και πιο ακραίες διακυμάνσεις του κλίματος, αλλά και πολύ περισσότερα επίσης βιώνουμε από τις,  ανεπαρκείς στην πράξη, εφαρμοσμένες  κυρίαρχες πολιτικές*(* σε άλλα κείμενα μου έχω δώσει  εναλλακτικά παράθυρα για την απομείωση των ακραίων  κλιματικών εκφράσεων).

Η οικονομία, το μέλλον της κοινωνίας, εξαρτάται πλήρως από την διατήρηση και αύξηση των υγιών εδαφών (που σημαίνει σχετική ή "ολική επαναφορά" στις φυσικές πλανητικές υδρολογικές διεργασίες...)

Υπάρχει σήμερα "μόνο"(!) μια λύση (μοναδικο σημείο "μόχλευσης"), εφικτή, όμορφη, φτηνή, αποδοτική, επικερδής, τεχνικά και τεχνολογικά εύκολα εφαρμόσιμη ... μέσω της αναγέννησης των εδαφών.

Επάνω από 3% άνθρακας, ήτοι 5-6% οργανική ουσία και επέκταση του πράσινου μανδύα του πλανήτη τουλάχιστο κατά 5%, εξισορροπεί μέσω της φυτοδιαπνοής (επιστρέφει το 24% της ηλιακής ακτινοβολίας, ψυχραίνοντας ταυτόχρονα την ατμόσφαιρα),  το 1% της ακτινοβολίας του ήλιου που παρακρατείται και δεν εξέρχεται από το πλανητικό μας θερμοκήπιο...

εικ. 7

 

Εν ολίγοις οι μόνοι που μπορούμε να το κάνουμε είμαστε εμείς οι... αγρότες! 

Ας το διερευνήσουμε, τεχνικά και εφαρμοστικά, η φαντασία και η ευρηματικότητα μας είναι τεράστια, ας το δοκιμάσουμε σε ένα τετραγωνικό, σε ένα στρέμμα...

εικ. 8

(χωρίς άροση για 30 χρόνια.2/3 ξερά 1/3 ποτιστικά .καλαμπόκι, φασόλια, δημητριακά, αμειψισπορά. προστέθηκε σίκαλη, τριτικάλε, βρώμη, κριθάρι, βίκος, ηλίανθος, φαγόπυρο.)

Εάν, λοιπόν, φίλοι,  συνάδελφοι αγρότες, δεν έχουμε απορρίψει μια σταθερή μας πεποίθηση τους τελευταίους 12 μήνες, ας ψαχτούμε! μπορεί μάλλον να έχουμε πεθάνει! 

Από συστήματα  διαχείρησης της χημείας να πάμε γρήγορα σε συστήματα διαχείρησης της βιολογίας στο χωράφι... για την ζωή μας, για την ζωή στον πλανήτη!

 

 

Ισοζύγιο Υπερθέρμανσης του πλανήτη από εγκαταστάσεις Ηλεκτροπαραγωγής Φ/Β και Αιολικών

Ισοζύγιο Υπερθέρμανσης του πλανήτη από εγκαταστάσεις Ηλεκτροπαραγωγής Φ/Β και Αιολικών

 

 

Λιούζας Στέφανος ( Βιοκαλλιεργητής – Ηλεκτρολόγος Τεχνολόγος Μηχανικός)

Βασιλειάδα 3/11/2023

 

"... Δεν είναι η επιστήμη και η τεχνική που υπάρχουν εμπόδια   για πραγματικές λύσεις αλλά η διαχείριση της κοινωνιολογίας και πολιτικής! "

 

 

Η Γη ως πλανήτης λαμβάνει από τον Ήλιο  συνεχώς περίπου 342 watt  ενέργειας ανά  τετραγωνικό μέτρο, κατά μέσο όρο, και για να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία της προφανώς πρέπει να «επιστρέφει» 342 Watt ανά τετραγωνικό μέτρο πίσω στο  διάστημα.

Είναι απολύτως αποδεκτό ότι το «ενισχυμένο μη φυσιολογικό» φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει ως αποτέλεσμα να διατηρήσουμε επιπλέον  3  watt  ενέργειας (σε θερμότητα) ανά τετραγωνικό μέτρο στην  ατμόσφαιρα της γης. 

Πρέπει να επιστρέψουμε αυτά τα επιπλέον 3 watt, πίσω στο διάστημα!

Το   σημαντικό είναι ότι είναι λιγότερο από το 1% της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας που έρχεται  στη Γη  οπότε, ναι, έχουμε πρόβλημα, ναι, είναι  επιτακτικό,  αλλά είναι (μόνο)1% διόρθωση  στην παγκόσμια παραγωγή θερμότητας.

Από το 1750, έχουμε αύξηση  της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 0,75 βαθμούς Κελσίου, μέχρι σήμερα, και κατά 1,5 βαθμούς επ’ απειλή σε λίγα χρόνια.

Η υπερθέρμανση αυτή φαίνεται ασήμαντη, η γη έχει βιώσει και πολύ μεγαλύτερες αυξομειώσεις και η ζωή… «επέζησε»!

Σήμερα  όμως, με την απομείωση του πράσινου, που κατήλθε στο 50% περίπου από ο,τι πριν 10.000 χρόνια, βρίσκεται σε ελάχιστο όριο για να μπορεί να εξισορροπεί κάπως ακόμη τις ραγδαίες διακυμάνσεις των υδρολογικών - κλιματολογικών φαινομένων, πριν αυτά επιφέρουν  κατάρρευση των οικοσυστημάτων, όπως τα ξέρουμε και βιώνουμε σήμερα.

 

Στην φύση δεν υπάρχουν «ανταμοιβές» ή «τιμωρίες», υπάρχουν μόνο συνέπειες! 

 

Έστω και ασήμαντη  αυτή η υπερθέρμανση δεν παύει να δρα σαν πυρετός…

Έχει συνέπειες για τον ανθρώπινο πολιτισμό και την ζωή όπως την ξέρουμε και βιώνουμε σήμερα.

Είναι η εντατικοποίηση επικίνδυνων και ακραίων υδρολογικών φαινομένων που ζούμε παντού στον κόσμο. 

Καταιγίδες καταστροφικές, τυφώνες, πλημμύρες, έντονες ξηρασίες, πυρκαγιές (δασικές, βοσκοτόπων, καλλιεργειών), διακινδύνευση διατροφικής επάρκειας... και αυτά τα φαινόμενα όλο και εντείνονται.

Αυτό έχει τεκμηριωθεί και δεν έχει δεχτεί καμιά επιστημονική  αμφισβήτηση, απειλώντας  με κατάρρευση  την οικονομία, τη ασφάλεια τροφίμων και νερού, εν γένει την κοινωνική σταθερότητα. (https://www.regenerate-earth.org/  και https://www.metoffice.gov.uk/weather/climate/met-office-hadley-centre/index).

Αναφερόμαστε κατά βάση (τουλάχιστον οι αντιλήψεις που εκφράζονται  στο  https://www.regenerate-earth.org/ και  «ιχνογραφούνται» στο  παρόν σημείωμα), σε ανθρωπογενείς αιτίες γέννησης ανισορροπιών στο γήινο σύστημα…

Τις συνθήκες του θερμοκηπίου τις διαμορφώνει και δίνει ζωή στον πλανήτη, η υδρολογία, η ίδια, επίσης, και «σκοτώνει».

Η στενή εστίαση στο CO2 (παγκόσμια επικρατούσα  - "επιβεβλημένη" -  πολιτική), όχι ως σύμπτωμα αλλά, ως κύριο  πρόβλημα  στην υπερθέρμανση, μας έχει αποτρέψει από την πραγματική δράση για να αποφύγουμε τις συνέπειες.

Πως θα αποτρέψουμε λοιπόν αυτά τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα και θα δροσίσουμε το κλίμα ώστε  να αντισταθμιστεί η υπερθέρμανση (κατά τόπους και ευρύτερα) που οδηγεί σε αυτά;

Μπορούμε ακόμη να  ψύξουμε με ασφάλεια το κλίμα, αν μπορούμε να αποκαταστήσουμε τις φυσικές υδρολογικές διαδικασίες ψύξης της Γης (αυτό θεωρείται ακόμη  "αδιανόητο", αλλά από το 2012, παρουσιάζονται  επιστημονικές, τεχνικές και εμπειρικές, θεωρήσεις και πρακτικές που ανοίγουν νέα παράθυρα προσεγγίσεων και "λύσεων"!)

Προτείνονται (https://www.regenerate-earth.org/) μια σειρά  διεργασίες (περί τις 20, ενίσχυση και μακροζωία της πράσινης βλάστησης, μείωση αερολυμάτων, δασώσεις, κλπ) που άλλες χρειάζονται ενίσχυση, άλλες περιορισμό*… *δες την σημείωση 3 )

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, κύρια, και άμεσα είναι: Να επιδράσουμε απ’ ευθείας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, πρακτικά  και καινοτόμα, ορμώμενοι από την απλή φυσική και την εξίσωση των  Stefan – Boltzmann (Αφορά την επανακτινοβολία ενέργειας: «Η ποσότητα της επανακτινοβολίας - θερμότητας που «μεταφέρεται» από μια επιφάνεια, διέπεται από την θερμοκρασία της  επιφάνεια της στην τέταρτη δύναμη»  Q=5.67x10^-8xExT⁴ ).

Αν κρατήσουμε λοιπόν χαμηλά την θερμοκρασία εδάφους, της επιφάνειας της Γης, θα εκπέμψει εκ νέου πολύ λιγότερη θερμότητα.

Αυτή η επανακτινοβολία από θερμά εδάφη είναι, στην πραγματικότητα, ο οδηγός του φαινομένου του θερμοκηπίου (ενέργεια μεγάλου μήκους κύματος, στο υπέρυθρο φάσμα, που «συλλαμβάνεται» κύρια από το νερό, (επανακτινοβολία Χ % δέσμευση από αέρια θερμοκηπίου, 80% νερό, 11% co2, 9% μεθάνιο και άλλα αέρια, και εδώ φαίνεται πως δένονται οι «παράγοντες» που συντελούν - διαμορφώνουν το «θερμοκήπιο»).

Διατηρώντας τις επιφάνειες του εδάφους προστατευμένες, ενυδατωμένες και δροσερές μπορούμε να απορρίψουμε μαζικά και απευθείας τον ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΟΔΗΓΟ ΤΟΥ «ΤΕΧΝΗΤΟΥ» ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ.

Και μπορεί  να γίνει αυτό ανεξάρτητα από τα  πόσα μόρια αερίων του θερμοκηπίου βρίσκονται στον αέρα, γιατί εξ ορισμού ένα αέριο του θερμοκηπίου δεν μπορεί να απορροφήσει  θερμότητα που δεν  ακτινοβολείται εκ νέου!

(https://liouzasstefanos.blogspot.com/2023/08/blog-post_17.html)

 

Για τις Βιομηχανικές εγκαταστάσεις Φ/Β και Α/Γ:

Έχω  ασχοληθεί, από την πίεση των πραγμάτων και ως Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με την διερεύνηση  των επιπτώσεων τους στο «θερμοκήπιο» (με αφορμή «επίθεση»  για 1500 στρέμματα Φ/Β, στο χωριό μου Βασιλειάδα Καστοριάς και την εγκατάσταση περί τις 15 Α/Γ στο βουνό μας).

Έχω δώσει περιλήψεις της μικρής δουλειάς μου (που στηρίζεται στην απλή φυσική και σε μετρημένα  στο πεδίο δεδομένα) (https://liouzasstefanos.blogspot.com/2023/07/1-2023-1.html και https://liouzasstefanos.blogspot.com/2023/07/v-behaviorurldefaultvml-o.html ) που δείχνουν μεταξύ άλλων: 

Εικόνα 1

 

 Για Φ/Β: Προσέγγιση από Σχετική έρευνα στο πεδίο (https://www.nature.com/articles/srep35070 ).  
Όλες οι τοποθεσίες ήταν εντός των ορίων του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Solar Zone (32,092150°Β, 110,808764°Δ, υψόμετρο: 888 m ASL). 

Από την παραπάνω έρευνα, στο πεδίο, συνάγεται ότι έχουμε μια  μέση άνοδο της θερμοκρασίας πάνω από την Εγκατάσταση Φωτοβολταικών (1MW ονομαστικής ισχύος, περίπου έκταση εγκατάστασης 10 στρέμματα, με μέση  απόδοση 0,25) κατά 4 βαθμούς Κελσίου, από αντίστοιχη ερημική(!) περιοχή (πόσω μάλλον από μια περιοχή βλάστησης)…

… Α) Παραγόμενη ενέργεια προς αισθητή υπέρ-θέρμανση (απόρριψη στο περιβάλλον): 

 Θεωρητικά από τα 168w/m² εισερχόμενης ακτινοβολίας από τον Ήλιο (στην επιφάνεια της γης) θα έχουμε απόδοση σε ενέργεια ηλεκτρική (max) περί τα 30,24 w/m² (18%) και θερμική απόρριψη περί τα 134,4 w/m² (80%), ήτοι σχέση  1/ 4,44 !... (η σχέση παραγόμενης προς απορριπτόμενη δεν αλλάζει  και εάν υπολογίσουμε για την χώρα μας  εισερχόμενη από τον Ήλιο ενέργεια περί τα 1000 w/m² και παραγωγή 150 -200  w/m² που υπολογίζουν οι Εταιρείες Φ/Β).

…Υστερεί κατά πολύ έναντι των κλασικών συμβατικών (μείγμα), που είναι  περίπου 1/1 (βιβλιογραφία).

 

Εάν όλη η ετήσια ηλεκτρική ενέργεια  περί τα 50Χ10⁶ MWh στην Ελλάδα παραχθεί μόνο από λιγνίτη με απόδοση 35% και θερμική απόρριψη 65% πρωτογενούς  παραγωγής ενέργειας στην ατμόσφαιρα της χώρας, (σε όγκο όσο η επιφάνεια της  επί ύψος 3000m) θα ανέβαζε την θερμοκρασία της κατά 0,08⁰c ετησίως.

Εάν όλη η ετήσια παραγωγή παραχθεί μόνο από Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με απόδοση 18% και θερμική απόρριψη 80%, τότε η θερμοκρασία της θα ανέβαινε κατά 0,196⁰c ετησίως, δηλαδή 2,454 (δυόμιση) φορές πιο γρήγορα! («Κλιματική αλλαγή και το διοξείδιο του άνθρακα CO2»:  Βασίλης Κουμπάκης

 

Όσο αφορά τις Α/Γ : Από μετρήσεις της NASA σε Βιομηχανικές Αιολικές εγκαταστάσεις στο Τέξας φαίνεται ότι η τοπική θερμοκρασία είναι αυξημένη κατά 0,65⁰ Κελσίου. (Και επειδή είναι θερμότητα (ενέργεια) που προκύπτει από διαφορά θερμοκρασίας (Δθ), θα την χρησιμοποιήσουμε ενδεικτικά με σχετική αξιοπιστία)…

…Α) Παραγόμενη ενέργεια προς αισθητή υπέρ-θέρμανση (παρεμπόδιση δροσισμού): Τα 4 MW κινητικής ενέργειας του ανέμου ή Ονομαστική ισχύς, μιας (ο συνήθης τύπος) Ανεμογεννήτριας παράγει θεωρητικά  περί τα 2,36 MWh (μέγιστα αλλ΄ ανέφικτα) ή 1,4 MWh πραγματικά (0,35 συντελεστής απόδοσης στο έπακρο) και μέση πραγματική απόδοση ετησία διεθνώς περί το 12-13%).

Σε συνδυασμό  με τον επηρεαζόμενο όγκο αέρα και για  εκτιμώμενη  διαφορά θερμοκρασίας 0,65  Βαθμών Κελσίου θα έχουμε θερμική ενέργεια περίπου 9.4 Mwh που δεν «επιτρέπεται» να  απομειωθεί (με δροσισμό – ψύξη) από την φυσική ροη του ανέμου! 

Η σχέση ενέργειας παραγωγής  προς ενέργεια «απορριπτόμενης» (μη δροσισμού στα κατάντη) θερμότητας είναι:  1,4 / 9.4 MWh (4 από άμεσο εμποδισμό ψύξης στα κατάντη + 5,4 από αύξηση τοπικής επανακτινοβολίας)  ή 1 / 6.7 !

 

Εάν όλη η ετήσια ηλεκτρική ενέργεια  περί τα 50Χ10⁶ MWh στην Ελλάδα παραχθεί μόνο από Βιομηχανικές Αιολικές τότε στην ατμόσφαιρα της χώρας, (σε όγκο όσο η επιφάνεια της επί ύψος 3000m) θα ανέβαζε την θερμοκρασία της κατά 0,32⁰c ετησίως!... δηλαδή  συμβάλλουν στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας  κατά 4 φορές πιο γρήγορα από τον λιγνίτη και 1,64 φορές πιο γρήγορα από τα Φ/Β, εξαιτίας της παρεμπόδισης δροσισμού (στα κατάντη) από τις  φυσικές ροές των ανέμων!

 

Ξέχωρα και η βέβαιη  καταστροφή  της φυσικής διαδικασιας εμπλουτισμού με νερό, των βουνών και των υδροφορέων πιο κάτω, που συντελείται καθημερινά στις βουνοκορυφογραμμές! 

εικόνα 2 

 

(το έχουν δείξει το θεμα πρώτοι Έλληνες επιστήμονες σε σχετική μελέτη για το κλίμα,  της Τράπεζας Ελλάδος, πλην όμως, απλώς, «ενταφιάστηκε»!)  (https://chronos.fairead.net/fakelos-anemogennitries...    https://youtube.com/watch?v=Wh3-JIRWtRs&feature=shares )

Και η … Αποκαθήλωση  από την Ελληνική Επιστημονική Κοινότητα!

 "....Οι υδρατμοί που είναι μαζεμένοι εκεί δεν μπορούν να συμπυκνωθούν και να δημιουργήσουν βροχή, γιατί δεν τους αφήνει να συμπυκνωθούν η δράση των ανεμογεννητριών, επομένως έχουμε μια, θα λέγαμε, καταστροφή εν τη γενέσει τους των τοπικών βροχών και έναν εμποδισμό των υδρατμών κοντά στο έδαφος να κάτσουν στο έδαφος και να πάρουν μέρος στον υδρολογικό κύκλο της περιοχής..."

 

Το πλανητικό πρόβλημα:

Το πλανητικό πρόβλημα είναι η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και η αποφυγή δραστηριοτήτων απόρριψης «περίσσειας» θερμότητας σε αυτήν και όχι το CO2 (που δεν είναι «ρύπος» αλλά φυσικός πόρος ζωής). 

Είναι μεν το CO2, ένας  δυνητικός φορέας συγκράτησης θερμότητας, κατά 11%, αλλά όχι ο κύριος που είναι οι υδρατμοί κατά 80%, το νερό δηλαδή. 

Tο κύριο αίτιο είναι η περίσσεια θερμότητας, υψηλής θερμοκρασίας επανακτινοβολίας (επιστρεφόμενης) από την εισερχόμενη του ήλιου. 

εικόνα 7

 Όπως προαναφέρθηκε, διατηρώντας τις επιφάνειες του εδάφους προστατευμένες, ενυδατωμένες και δροσερές μπορούμε να απορρίψουμε μαζικά και απευθείας τον ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΟΔΗΓΟ ΤΟΥ «ΤΕΧΝΗΤΟΥ» ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ.

Και μπορεί  να γίνει αυτό ανεξάρτητα από τα  πόσα μόρια αερίων του θερμοκηπίου βρίσκονται στον αέρα, γιατί εξ ορισμού ένα αέριο του θερμοκηπίου δεν μπορεί να απορροφήσει  θερμότητα που δεν  ακτινοβολείται εκ νέου!

Ας ψάξουμε με τι θα «ψύξουμε», λοιπόν,  τους τόπους μας και τον πλανήτη αφού δεν «βλέπουμε» ούτε το δέντρο ούτε το δάσος!

 

 

Δυστυχώς στις «περιβαλλοντικές μελέτες» των Εταιρειών, τόσο για τις Φ/Β όσο και τις Αιολικές Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις  αναφέρονται οι γνωστοί  “ copy paste” «τυφλοσούρτες» άνευ μετρήσεων και (υπαρκτών πια) δεδομένων !

 

(Είναι όντως λίγες οι δυνατότητες, εκ των θεσμοθετημένων διαδικασιών έγκρισης τους, να απορριφτούν…

Οι  εκτιμήσεις των σχετικών υπηρεσιών αλλά και των Αυτοδιοικήσεων (όταν καλούνται), είναι «γνωμοδοτικές» και τυπικές και ο κυρίαρχος αφέντης είναι το σχετικό Υπουργείο… 

Προφανώς και έχει σημαντικό  κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο  μια ουσιαστική αλλά και τυπική έστω απόρριψη από υπηρεσίες που έχουν το θάρρος της γνώμης τους, διότι ενισχύουν, κατά κάποιον τρόπο, τους αγώνες των πολιτών που «θίγονται» ή που έχουν διαφορετική γνώμη ως προς την εγκατάσταση Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων στις βουνοκορφές, στα ψηλά οροπέδια και βοσκότοπους, αλλά πρωτευόντως έχουν συμβολή στην πραγματική προστασία  και αναβάθμιση του περιβάλλοντος και της ζωής στον πλανήτη.

Οι αγώνες των τοπικών κοινωνιών, των κινημάτων, η συνδρομή των επιστημόνων και τεχνικών μπορούν να φέρουν αποτελέσματα θετικά... ας προστεθούν και άλλοι! )

 

 

"Γράφει"  Εταιρεία Φ/Β (η «περιβαλλοντική» της έκθεση) για Παράδειγμα:

 

 «ΦΣΠΗΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ «ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΗ» ΣΥΝ. ΙΣΧΥΟΣ 100,3 MW & ΣΥΝΟΔΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΕΡΓΑ

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

 

 εικόνα 3

 

… Η συνεισφορά του έργου στη βελτίωση των χαρακτηριστικών της ατμόσφαιρας στη φάση λειτουργίας.

 Οι Φωτοβολταϊκού Σταθμοί κατά τη φάση λειτουργίας τους έχουν σημαντικά οφέλη και συνεισφορά στη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Αν δε αθροιστεί η συνολική προσφορά όλων των ΦΣΠΗΕ και με τα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ σε περιφερειακό, εθνικό, ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο, τότε τα οφέλη για την ατμόσφαιρα είναι σημαντικά και καθοριστικά για την αντιμετώπιση παγκόσμιας κλίμακας περιβαλλοντικών φαινομένων, όπως είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η κλιματική αλλαγή, η οξίνιση της ατμόσφαιρας, κ.ά.

Μια ενδεικτική εικόνα των ωφελειών του υπό εξέταση έργου στην ατμόσφαιρα, υπό όρους κυρίως μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα εν συγκρίσει με άλλες πιο ρυπογόνες μορφές ενέργειας έχει ήδη δοθεί ήδη (κεφ 6 παρ. 6.6.4) καθώς εκτιμήθηκε ότι το προτεινόμενο φωτοβολταϊκό συγκρότημα με συνολική ετήσια παραγωγή 136.351,81 MWh δύναται να μειώσει την εκπομπή CO2 κατά: 82.629 έως περίπου 111.800 tn CO2 εκπομπών ετησίως. Πέραν βέβαια των εκπομπών CO2 , μειώνεται και η παραγωγή και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων, συνεισφερόντων στην αλλαγή του κλίματος, οι οποίοι παράγονται από την ηλεκτροπαραγωγή μέσω της καύσης ορυκτών καυσίμων όπως οξείδια του αζώτου (ΝΟΧ) και διοξείδιο του θείου (SO2) καθώς και αιωρούμενα μικροσωματίδια…»

Ας το «πιάσουμε» από την αρχή:

1. Συνολική ετήσια παραγωγή  ωφέλιμης ενέργειας, Φ/Β συγκροτήματος  ισχύος 100,3MWh:136.351,81 MWh (άποψη της μελέτης, στην πράξη ίσως  στά 110.000MWh, αλλά αφού το λένε, έτσι ας είναι!)

Αυτό σημαίνει αυτόματα, με συντελεστή απόδοσης από την ηλιακή ενέργεια 15% – 21%  (18% μ.ο.), ότι θα έχουμε απόρριψη στο περιβάλλον  από επανακτινοβολία το υπόλοιπο 80% από την εισερχόμενη ηλιακή ενέργεια (στο υπέρυθρο φάσμα  υψηλής θερμοκρασίας) ήτοι : 606.008 MWh!

2.  Εκτιμώμενη  (στην ίδια μελέτη) «Μείωση» εκπομπών  CO2 (0,606 Kg/ΚWh – 0.82 Kg/ΚWh) κατά: 82.629 έως περίπου 111.800 tn ετησίως!

3.  Απόρριψη   στο περιβάλλον 606.008 MWh από  επανακτινοβολία (προφανώς αυτή προέρχεται από τις ίδιες τις επιφάνειες αλλά και το σύνεγγυς έδαφος που επίσης είναι εκπομπός λόγω υψηλής υπερθέρμανσης του και απομείωσης της βλάστησης… )

4. Αυτή η «απορριπτόμενη» ενέργεια «αντιστοιχεί» σε εκπομπές CO2  κατά :  367.248,84  έως 496.926,56 tn! (δηλαδή απλά: τόσο ποσό θερμότητας θα συγκρατούσε η αντίστοιχη εκπομπή CO2, από καύση εν γένει υδρογοναθράκων, λιγνίτη, πετρελαίου, αερίου κλπ κατά την "γνωστή" θεωρία ότι για όλα φταίει το CO2*. *δες σημείωση 4 στο τέλος )

5.  Το ισοζύγιο είναι προφανώς αρνητικό! Από 284.619,84 έως 385.126,56 tn ετησίως!

     Ας συγκρίνουμε λοιπόν με την «χειρότερη» εκδοχή παραγωγής ενέργειας τον λιγνίτη (με τις πεπαλαιωμένες και εκτός λειτουργίας μονάδες και χωρίς την διαδικασία τηλεθέρμανσης) για την ίδια ποσότητα παραγωγής ενέργειας!

1. Για 136.351,81 MWh ετησίως και με απόδοση 35% θα έχουμε απόρριψη σε υπερθέρμανση 65% ήτοι 253.224,78 MWh!

2.  Συνολική (λαμβάνουμε ακόμη και όλο το ποσό ως εκπομπό CO2 και όχι μόνο την «απόρριψη») αντιστοίχηση σε CO2: 389.576,59 MWh ήτοι: 236.883,41 – 319.452,8 tn !

3.  Το ισοζύγιο προφανώς  είναι αρνητικό ως προς τα Φ/Β έναντι του λιγνίτη από 48.736,43 – 65.773,76 tn!

4. Με παρόμοια συσχέτιση και σύγκριση τα Αιολικά για την ίδια ποσότητα παραγωγής ενέργειας έχουν αρνητικό ισοζύγιο έναντι του λιγνίτη από 470.350,98 έως 636.456,73 tn CO2 !!!

5.  Εάν δε συγκρίνουμε  συνολικά με τις «κλασικές συμβατικές» μορφές (Πετρέλαιο, Αέριο) που ο δείκτης απόδοσης  με τον δείκτη απόρριψης  ενέργειας (σε θερμότητα) είναι 1/1 τότε κάθε μύθος περί «πράσινων» μορφών  και προστασίας του περιβάλλοντος,  από Φ/Β και τα Αιολικά, «απορρίπτεται»!

Να σημειώσουμε ότι στην παραπάνω περιοχή που προτείνεται να εγκατασταθεί ΦΣΠΗΕ ΣΤΗ ΘΕΣΗ «ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΗ» ΣΥΝ. ΙΣΧΥΟΣ 100,3 MW , υπάρχει ήδη σε λειτουργία  Αιολικό με 4 Α/Γ και προτείνονται ακόμη δυό Αιολικά με πάνω από 20 Α/Γ! 

εικόνα 4

 

Οι "ωφέλιμες"  απολαβές ενέργειας μέλλεται να προσεγγίζουν: 136.351 από Φ/Β και 105.120 από 24  Α/Γ  δηλαδή συνολικά περί 241.461 MWh ετησίως στα ανωτέρω πεδία του οροπεδίου. 

Αυτές αντιστοιχούν σε 392h ή 16,3 ημέρες παραγωγής από το Πτολεμαΐδα 5  με ετήσια παραγωγή 4.620.000MWh! (Η πιο σύγχρονη μονάδα λιγνίτη στην χώρα, ισχύος 660 ΜWh, καθαρής 615 MWh,για 7500h ετησίως και δυνατότητας απόδοσης θερμικής, σε τηλεθέρμανση ή γεωργία περί τις 140MWh ! Μείωση της κατανάλωσης λιγνίτη κατά 30%,επίσης μείωση εκπομπών CO2 κατά 30% και  απόδοση  ενέργειας έως και 50%!)

Οι θερμικές απορρίψεις του Πτολεμαίδα 5 ας εκτιμηθούν (για μια πρώτη υπολογιστική προσέγγιση)όσο και η παραγωγή ητοι: 4.620.000 MWh, και για τις αντίστοιχες 16,3 ημέρες που παράγουν την ίση ποσότητα ενέργειας (με το σύνολο των προς εγκατάσταση Βιομηχανικών ΑΠΕ)  αντιστοιχούν: 241.472 MWh  και  σε 241.472 th CO2  αντίστοιχα (πλουσιοπάροχα σχέση 1 αντί για 0,606 έως 0,82Kg/ΚWh !)

Εάν συνυπολογιστούν (έστω με 4MW ονομαστικής Αιολικών) οι ολικές «απορρίψεις» ενέργειας σε μορφή θερμότητας στο υψίπεδο, τότε θα αναφερόμαστε σε εν δυνάμει καταστροφική διεργασία "απόρριψης" θερμικής ενέργειας 1.968.000 MWh από Αιολικές και 606.000MWh από το προτεινόμενο Φ/Β ήτοι συνολικά :2.574.000 MWh!

Αυτή η επέλαση θερμικής ενέργειας αντιστοιχεί σε εκπομπές: 1.559.844 έως 2.111.680 tn CO2,  (έναντι 241.427tn, για την ίδια ωφέλιμη από την Πτολεμαίδα 5, ήτοι: απο 1/6,5 εως1/8,7 !!!)

Συγκρινόμενες οι απορρίψεις θερμικής ενέργειας του Πτολεμαΐδα 5, (για την παραγωγή ίσου ποσού ενέργειας ) με τις παραπάνω υπολογισμένες ολικές απορρίψεις των Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων στο οροπέδιο  θέση "ΑΝΕΜΟΔΑΡΜΕΝΗ" έχουμε:241.427/2.574.000, ήτοι: 1/ 10 !

Η ανάγκη εξισορρόπησης  της θερμότητας αυτής, αντιστοιχεί σε δροσισμό που προσφέρουν κοντά στα 205.920 δεκάμετρα δέντρα (1δεντρο περί τα 12,5MWh ετησίως) ή περίπου 20.000 - 100.000 στρέμματα ενός μεικτού δάσους της περιοχής μας, από την δέσμευση ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και την εκπομπή λανθάνουσας ροής ενέργειας (φυσική διεργασία ψύξης του πλανήτη) μέσω της διαπνοής τους, ετησίως!

 … ενώ για να παραχθεί η αντίστοιχη βιομάζα των δέντρων (περί τους 5.000.000 tn βιομάζα) από την  διαδικασία της Φωτοσύνθεσης, θα απορροφούσε από την ατμόσφαιρα περί τους 30.000.000 τόνους  CO2! 

Ιδού τό δέντρο!

εικόνα 5 

 

Τι θα απογίνει ο μικρότοπος  - μικροβιότοπος αυτός, ενα καταπληκτικό υψιπέδιο στα 1500μ. υψόμετρο και 2.500 -3.000 στρεμμάτων ;

εικόνα 6

Τι συνέπειες θα έχει η δημιουργία  (είναι μέσα στις καθημερινές πιθανότητες) «θερμικών νησίδων» στην περιοχή;

Μπορεί να έχει διαφορετική τύχη από κρανίου τόπος;

Οι βοσκές;

Τα ζώα;

Οι βροχές;

Τα συγκρατούμενα νερά;

Επιφυλάξεις και αντιρρήσεις:

Στην σημερινή «κοσμοχαλασιά» εναπομένει στους πολίτες και στα μικρά κινήματα μας να εκφράσουμε τις επιφυλάξεις μας, τις ενστάσεις μας και τις αντιθέσεις μας και προφανώς το «μπόι» μας δεν συγκρίνεται με τους παραπάνω «κατακτητές»…

Εντούτοις…

Το πρωτόκολλο της Καρθαγένης «Ως προς την αρχή της προφύλαξης»,  μας δίνει την δυνατότητα να προβάλλουμε στοιχεία διακινδύνευσης. «…Το περιεχόμενο της αρχής (αυτής), όπως διατυπώθηκε στο σημείο 15 της Διακήρυξης του Ρίο του 1992 για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, συμπυκνώνεται στη θέση ότι η έλλειψη επαρκούς επιστημονικής τεκμηρίωσης σε περιπτώσεις όπου τεκμαίρεται απειλή για σοβαρή και μη αναστρέψιμη βλάβη, δεν πρέπει να οδηγήσει στην αποφυγή λήψης (δαπανηρών, συνήθως) μέτρων προκειμένου να προληφθεί η περιβαλλοντική υποβάθμιση.. » (nomosphysis.org.gr)

Άρα, δεδομένου ότι είναι αδύνατη «η ανάγκη λήψης μέτρων» για την πρόληψη περιβαλλοντικής βλάβης (ανέφικτων στην περίπτωση μας), η λύση είναι απλή:

Δεν πρέπει να τοποθετηθούν. 

Ούτε οι Φ/Β ούτε και οι Αιολικές Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις !

Σημειώσεις:

1.      Καινοτόμοι αγρότες σε όλο τον κόσμο, αντλούν έως και 10 τόνους άνθρακα ανά εκτάριο ετησίως μέσω καινοτόμων  αγροοικολογικών μεθόδων.

Συλλογικά σε παγκόσμιο επίπεδο θα μπορούσαμε να αντλήσουμε 20 δισεκατομμύρια τόνους CO₂ ετησίως, για να φτάσουμε σε αρνητικές καθαρές εκπομπές μέχρι το 2030 (όπως ορίζουν και οι Διεθνείς διασκέψεις και δεσμεύσεις).

Υπάρχει σχετική τεχνογνωσία και λεπτομερείς επεξεργασίες πως  μπορούμε να το κάνουμε αυτό, φυσικά, πρακτικά, κερδοφόρα, εφικτά (έχω αναφερθεί στην προωθημένη αντίληψη της γεωργίας, βιολογικής -  αναγεννητικής ως την μοναδική  σήμερα εφικτή δυνατότητα συμβολής  στην υδρολογία και στην ψύξη της γης).

Στην πραγματικότητα, χρησιμοποιείται αυτός ο πόρος  του CO₂ στον αέρα, ως δομικό στοιχείο, για να αποκαταστήσουμε το «σφουγγάρι άνθρακα»  στο έδαφος και την επίδραση στην υδρολογία για την ψύξη στον πλανήτη! ( οχι ως αυτοσκοπός απομείωσης του CO₂ , αυτό είναι σχεδόν ανέφικτο, αλλά ως  απαραίτητο στοιχείο δημιουργίας φυτομάζας και απο την εδαφοκάλυψη και την διαπνοή της, φυσική ψύξη του πλανήτη!)

Περιπτωσιολογικές μελέτες, είτε στην Ινδία, είτε στην Ευρώπη ή στην  Αυστραλία επιβεβαιώνουν ότι μπορεί να το κάνουμε πρακτικά και κερδοφόρα.

 

2.      Ένα βασικό σημείο δράσης, για την ενυδάτωση του εδάφους, είναι η αναγέννηση του άνθρακα του εδάφους της Γης (το «σφουγγάρι Άνθρακα»), γιατί είναι αυτή η αναγέννηση στο  «σφουγγάρι» που επιτρέπει να διεισδύσει, να διατηρήσει και να διαθέσει το νερό της βροχής σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. (1% Άνθρακας αντιστοιχεί σε 2% περίπου Οργανική ουσία, 1 γρ Άνθρακα συγκρατεί 8 γρ νερού και στο σύμπλοκο του εδάφους μέχρι 30 γρ. ή αλλιώς, λιγότερο από 2% οργανική ουσία συγκρατεί 5 cm βροχή σε βάθος 30  cm εδάφους, πάνω από 5%,  50,8 cm βροχής).

Η διαδικασία αυτή συντελείται από την συνέργεια ηλιακής ενέργειας, Διοξειδίου του άνθρακα και την ανάπτυξη της πράσινης βλάστησης, που «εναποθέτουν», μέσω μιας σειράς διεργασιών και συνεργειών, σταθεροποιημένο Άνθρακα στο έδαφος.

 Έτσι το  έδαφος συγκρατεί αρκετό νερό, αυξάνει την παραγωγικότητα του, διασφαλίζει την διατροφική μας επάρκεια…

Είναι αυτό που επιτρέπει στα φυτικά συστήματα να  παρατείνουν τη μακροζωία της πράσινης ανάπτυξής τους και την διαπνοή της και συνεπώς  την φυσική υδρολογική ψύξη.

 

3.      Είναι μια σειρά διεργασιες που μπορούμε να παρέμβουμε (περίπου 20)  αλλά μπορούμε να επικεντρωθούμε  για παράδειγμα σε ορισμένες πιο βασικές, απλές και κατανοητές:

Α) Ενίσχυση της εξατμισοδιαπνοής που παίρνει θερμότητα από την επιφάνεια της γης και την μετακινεί στον αέρα και σε μεγάλο βαθμό στο διάστημα. Η ροη αυτή καλείται λανθάνουσα και η θερμική της επίδραση μεταφέρει περίπου  85 watt ανά τετραγωνικό μέτρο από τα 342 watt της Ηλιακής ακτινοβολίας (περίπου το 24%) και είναι διαδικασία ψύξης.  (συντελείται από την  λειτουργία της πράσινης βλάστησης - 1γρ νερού απορροφά 590 cal θερμότητας, διαπνοή από  δέντρα 40.000 λίτρα ανά εκτάριο κάθε ημέρα!)

Β) Μείωση των μη φυσικών πυρήνων ομίχλης, (βασικά  εδαφική σκόνη, αιθάλη, διάφορα αερολύματα…) που συγκρατούν την υγρασία στον αέρα  και που υπερθερμαίνεται από την  υπέρυθρη επανακτινοβολία. Αυτό μπορεί να μειώσει την υπερθέρμανση κατά 42 watt/τμ. (προέρχονται από τις σκόνες της ερήμου, την οργωμένη γη,  την καμένη γη, την βιομηχανική λειτουργία,…)

Γ) Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση των πυρήνων νέφωσης που έχει παγκόσμια επίδραση  ψύξης (albedo των νεφών) περί τα 120 watt/τμ. ( αναδάσωση και αύξηση βακτηριακής χλωρίδας των φυλλωμάτων που με την διαπνοή των φυτών περνούν και πυρηνώνουν την υγρασία προς νέφη και κατόπιν προς σταγονίδια βροχής)

Οι φυσικές αυτές διεργασιες είναι πολύ ισχυρές και μικρές αλλαγές ακόμη, μπορούν να επιφέρουν  δροσισμό - ψύξη στον πλανήτη.

 

4.      Από το 1958 είναι γνωστή η  καμπύλη (διάγραμμα) του  Charles Keeling, που έδινε μια ανοδική εκτίμηση για το Διοξείδιο. 

130 δις τόνοι CO₂ εκλύονται ανά έτος από φυσικές διεργασιες, 120 δις τόνοι  απομειώνονται από την φωτοσύνθεση, 8 δις τόνοι προέρχονται από την «τεχνητή  ανθρωπογενή έκλυση» (βιομηχανία, δραστηριότητες, αύξηση πληθυσμού, κλπ).  Έλλειμμα στην απομείωση 10 δις τόνοι!

Μπορούμε να παρέμβουμε και στις δυο περιοχές…

Ωστόσο το CO₂ είναι ένα πολύ αμβλύ εργαλείο, α) γιατί  έχει  ποσοστό 0,04% (κυμαινόμενο) στην ατμόσφαιρα και περίπου 11% συμβολή στην κατακράτηση  θερμότητας (72 cal/ γρ), έναντι του νερού με ποσοστό 4% (σταθερό) και 80% κατακράτηση ενέργειας (590 cal/γρ)  από επανακτινοβολία και β) γιατί υπάρχουν 38.000 δις τόνοι CO₂ στους ωκεανούς,(στην ξηρά περίπου 750 δις τόνοι) που είναι ένα τεράστιο buffer καθυστέρησης.

Για αυτό θα χρειαστούν αιώνες  ή ίσως είναι και ανέφικτο (μηδενικών αλλά και αρνητικών  εκπομπών) για ενδεχόμενη απομείωση του και την επίδραση του στην «τεχνητή» υπερθέρμανση και στα υδρολογικά άκρα.

Το κατώφλι της υπερθέρμανσης (1,5 βαθμοί Κελσίου) που τέθηκε στο Παρίσι (παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα) χρειάζεται κάτι πολύ  περισσότερο!

Έχουμε  δυο πραγματικότητες:  α) έχουμε μόνο λίγα χρόνια (δεκαετίες;) που αντέχουμε ακόμη, με τον τρόπο που αυτά  τα ακραία κλιματικά φαινόμενα επιταχύνονται και επηρεάζουν την οικονομική, οικολογική και κοινωνική σταθερότητα στον πλανήτη μας και β) ότι  η επιστήμη υπαγορεύει ότι δεν μπορούμε πραγματικά να μειώσουμε αυτά τα υδρολογικά  άκρα  από την μείωση των εκπομπών  ή των επιπέδων CO₂ !

Το Διοξείδιο  του Άνθρακα  είναι φυσικός πόρος ζωής, απαραίτητος για την ενυδάτωση των εδαφών, για την ανάπτυξη του πράσινου μανδύα της γης  και την διαδικασία φυσικής ψύξης και δροσισμού της ατμόσφαιρας!)

 

 5.      Και από πού θα «πάρουμε» Ενέργεια;

Από όλες τις πηγές που θα ανεβάζουν με ανασυνδυασμούς και τεχνικές την απόδοση (μείωση απορριπτόμενης θερμικής στην ατμόσφαιρα).

Παράδειγμα: - «υβριδικό Φωτοβολταϊκό Σύστημα Τριπαραγωγής»*, στα σπίτια,  80% απόδοση! (Ενέργεια, θέρμανση, ψύξη) – Τηλεθερμάνσεις (Πτολεμαίδα 5  απόδοση μέχρι 50% και διάθεση για τηλεθέρμανση 140MWh ενέργειας!)  -  Κυματισμός - Σύγχρονες τεχνολογίες χρήσης βιομάζας…